منبع انبساط مخزنی است کوچک که برای محافظت از سیستم های گرمایش آب. انواع منبع انبساط بسته و باز؟مزایا و معایب هر کدام؟ روش نصب و راه اندازی. عیب یابی، روش تست و تنظیم منبع انبساط پکیج.
مدت زمان تخمینی مطالعه: 11 دقیقه
علت های افزایش فشار بار پکیج چیست
فهرست مطالب
توضیحات کلی
منبع های مدرن یک ظرف یا مخزن کوچک است که توسط یک دیافراگم لاستیکی به دو قسمت تقسیم می شود. یک طرف آن به لوله کار سیستم گرمایشی متصل است و بنابراین حاوی آب است.
طرف دیگر ، سمت خشک ، دارای هوا تحت فشار و به طور معمول یک شیر سر والف دار (ساقه سوپاپ نوع تایر ماشین) برای اندازه گیری فشار منبع و افزودن هوا است.
هنگامی که سیستم گرمایشی خالی است یا فشارش کم می شود ، دیافراگم به سمت ورودی آب رانده می شود، کمبود فشار را جبران می کند و برعکس با افزایش فشار آب ، دیافراگم حرکت می کند و هوا را در سمت دیگر خود فشرده می کند.
سبک قدیمی منبع انبساط بزرگتر ، جهت دار افقی بود و هیچ دیافراگم لاستیکی جدا کننده آب از هوا نداشت. این سبک منسوخ شده. به دلیل حل شدن هوا در آب ، و سپس خارج شدن از محلول در جای دیگر سیستم. به تدریج هوا را از مخزن به بالاترین نقطه سیستم منتقل می کرد.
این امر به نوبه خود نیاز به تخلیه دوره ای منبع انبساط و همچنین جرم زدایی دوره ای سیستم دارد. تا کارایی آن حفظ شود.
دیافراگم لاستیکی موجود در مخازن انبساط مدرن از این انتقال ناخواسته هوا جلوگیری می کند. و به حفظ سطح پایین اکسیژن در لوله ها کمک می کند و باعث کاهش خوردگی در سیستم می شود.
کابرد منبع انبساط در پکیج های دیواری
در پکیج های دیواری همانطور که در بالا اشاره شد، جهت ثابت نگه داشتن فشار مدار گرمایش بایستی از منبع انبساط استفاده گردد.
روش تنظیم
بالای پکیج پشت دودکش قطعه ای مانند سر والف دوچرخه وجود دارد درپوش پیچی پلاستیکی رو انرا باز کنید.
سپس با یک عدد مانومتر( وسیله ای که با ان فشار را میسنجند؛ مثلا زمانیکه باد لاستیک حودرو را تنظیم میکنید با مانومتر فشار انرا اندازه گیری میکنید) فشار انرا بسنجید . فشار ان باید 15 psi یا 1 bar باشد. اگر کمتر با چند عدد تلمبه زدن انرا باد کنید( توجه کنید که لاستیک داخلی ان زود میترکد)
روش تست
هنگامیکه منبع انبساط به دستگاه پکیج متصل است والف انرا بفشارید باید تنها از ان هوا خارج گردد .
زمانیکه سر والف را می فشارید، دست خود را جلوی ان بگیرید. نباید اب از ان خارج شود یا حتی نباید دستتان ذره ای مرطوب گردد. این بدان معناست که لاستیک منبع پاره شده و باید تعویض گردد.
اگر هیچ چیزی خارج نشد انرا حدود 15 تلمبه دوچرخه با بزنید و فشار انرا به 15 psi برسانید.
دوباره والف را بفشارید و اگر تنها هوا خارج شد سالم است و گرنه معیوب می باشد
تعمیر منبع انبساط پکیج به علت پرس بودن ان امکان پذیر نیست. لذا در صورتیکه بعد از تست ان به این نتیجه رسیدید که خراب است انرا تعویض کنید
انواع منبع انبساط بسته؛ بررسی معایب و مزایا
منبع انبساط بسته همان طور که از اسم آن مشخص است منبعی است که با هوای آزاد تبادلی ندارد.فشار موجود در مخزن توسط یک مکانیسم به وسیله بالشتک های هوا و یا گازی مانند ازت تامین می شود.
این منبع شامل مخزنی است که در آن بخشی برای قرار گیری یک گاز خنثی تعبیه شده است. و در قسمت دیگر بخشی برای وارد شدن آب در حال گردش در سیستم گرمایشی وجود دارد.
در این نوع مخازن فشار سیستم در اثر ایجاد تعادل بین فشار بخش گازی و آب در گردش تنظیم می شود. به همین دلیل مخارن انبساط بسته باید در قسمت هایی در موتورخانه و یا نزدیکی دیگ نصب شوند. و در ارتفاعی بالاتر از آب ورودی دیگ قرار داشته باشند.
خدمات تعمیر موتورخانه در تهران
در منابع انبساط بسته، بسته به نوع ساختار و عملکرد شان و نوع گاز به کار رفته در مخزن گازی خود به دو دسته مخازن انبساطی قابل تنظیم و منابع انبساط دیافراگمی تقسیم بندی می شوند. در ادامه با این دو نوع منبع آشنا می شویم:
1. منبع انبساط بسته قابل تنظیم
در این مخازن، فشار آب موجود در سیستم دائما اندازه گیری می شود. و میزان آن در یک مقدار مشخص ثابت نگه داشته می شود.
بدین ترتیب که در اثر تغییر دمای آب در گردش در سیستم گرمایشی، حجم آب در گردش، افزایش و یا کاهش می یابد. و بدین ترتیب میزان هوای موجود در مخزن تحت تاثیر این تغییرات تغییر می کند.
به عبارت دیگر با گرم شدن تدریجی آب موجود در سیستم گرمایشی و ورود آن به مخزن انبساط، حجم آب به مرور افزایش می یابد. و بدین ترتیب هوای موجود در مخزن انبساط خارج می شود.
زمانی که میزان آب موجود در مخزن به مقدار حداکثر خود رسید، شیر خروجی هوای داخل مخزن بسته شده و فشار درون مخزن در حد ثابت و مشخص قرار می گیرد.
پس از آن با افزایش حجم آب و یا کاهش حجم آب مخزن وارد عمل می شود. و با کاهش و یا افزایش آب موجود در مخزن فشار را در حد ثابت شده نگه می دارد.
یکی از معایب موجود در مخازن انبساط بسته قابل تنظیم این است که در مواردی امکان ورود هوای موجود در مخزن به آب وجود دارد. و بدین ترتیب می تواند باعث ایجاد حباب درون سیستم گرمایشی و لوله ها شود.
این امر باعث می شود نیاز به هواگیری لوله ها و سیستم گرمایشی بیشتر شود.
2. منبع انبساط بسته دیافراگمی
منبع های انبساط بسته تیوپی دارای یک تیوپ لاستیکی در درون شان می باشند. که مخزن را به دو بخش تقسیم می کند.
در فضای بیرون تیوپ لایه هوا و یا گاز تحت فشار وجود دارد. درون آن توسط آب در گردش موجود در سیستم گرمایشی پر می شود.
به این صورت که زمانی که داخل تیوپ،که با آب منبسط شده پر شده است، تحت فشار آب زیادی قرار گیرد، تیوپ لاستیکی را به افزایش حجم می یابد.
زمانی که این فشار بیش از آستانه تحمل بخش گازی باشد سیستم وارد عمل می شود. با باز کردن شیر خروجی آب اضافی خارج شده تا فشار درون مخزن مجددا به حد نرمال اولیه باز گردد.
از جمله معایب مخازن انبساط بسته دیافراگمی می توان به این موضوع اشاره کرد که:
تیوپ لاستیکی موجود بین دو قسمت گازی و مایع می تواند به مرور خاصیت خود را از دست بدهد. سوراخ یا پاره شود و مشکلات متعددی در سیستم گرمایشی ایجاد و آن را مختل کند.
منبع انبساط باز
اکثرا برای سیستم های گرمایشی مرکزی از منبع انبساط باز استفاده می شود، به جز در شرایطی که به علت کمبود فضا امکان نصب مخزن انبساط باز در پشت بام میسر نباشد.
مزایا
از جمله مزایای یک منبع انبساط باز می توان به قیمت تمام شده پایین آن اشاره کرد که در مقایسه با منبع انبساط بسته ارزان تر بوده و معمولا نگه داری و هزینه سرویس ها و تعمیرات آن نیز کمتر می باشد.
یکی دیگر از مزایای منبع انبساط باز ضریب اطمینان بالای این نوع مخازن در برابر تحمل فشار های بالا است و با کنترل دقیقی که روی سیستم گرمایشی اعمال می کنند، احتمال ترکیدگی دیگ را به حداقل می رسانند.
در واقع این اطمینان بالا به این دلیل است که در یک منبع انبساط باز با بالا رفتن فشار آّب موجود در سیستم، منبع وارد عمل شده و آب اضافی از منبع سر ریز می کند.
اما در یک منبع انبساط باز با بالا رفتن فشار آب موجود در سیستم، مخزن شیر اطمینان موجود در سیستم گرمایشی را وادار به باز شدن می کند. که در برخی مواقع امکان عدم عملکرد صحیح شیر اطمینان به دلایل و نقایص فنی و مکانیکی وجود دارد.
با این حال منبع انبساط باز معایبی نیز همراه دارد. که از جمله آن می توان موارد زیر را نام برد:
معایب
- نیاز به داشتن لوله کشی در پشت بام ساختمان. جهت نصب و راه اندازی اولیه مخزن کارکرد بهینه مخزن انبساط در فشارهای پایین
- عدم کارکرد در فشارهای خیلی بالا
- درصد بالای زنگ زدگی و خوردگی منبع. به جهت نصب در هوای آزاد در مورد مخازن انبساط باز فلزی ( مخزن انبساط پلاستونیک ضد خوردگی است )
- افزایش مصرف و هزینه انرژی. به علت قرارگیری در هوای آزاد و به خصوص در فصول سرد سال
- و اتلاف انرژی در مورد مخازن انبساط باز فلزی. ( مخزن انبساط دو لایه فوم دار پلاستونیک به خوبی از اتلاف انرژی گرمایی جلوگیری می کند. )
نصب و راه اندازی منبع انبساط باز
برای ایجاد اتصال بین مخزن انبساط باز و سیستم گرمایش مرکزی باید از دو لوله به صورت رفت و برگشت استفاده کرد.
بدین ترتیب می توان بین مخزن انبساط و سیستم گرمایش یک جریان آب ایجاد کرد.
این جریان آب از این نظر حایز اهمیت می باشد که باعث می شود بین مخزن و سیستم گرمایشی همواره جریان آب برقرار باشد
و بدین ترتیب در زمستان ها مخزن به علت قرارگیری در هوای سرد بیرون یخ نمی زند.
توصیه می شود در ایجاد اتصالات لوله ای بین مخزن انبساط و سیستم گرماشی از شیر باز و بست استفاده نکنید.
چرا که در صورت غفلت و بسته شدن اتفاقی شیرها امکان افزایش فشار داخلی منبع انبساط و ترکیدگی آن وجود دارد.
مصارف خانگی
وقتی از مخازن انبساطی در سیستم های آب گرم خانگی (DHW) استفاده می شود ، مخزن و دیافراگم باید مطابق با مقررات مربوط به آب آشامیدنی باشد و باید بتواند حجم آب مورد نیاز را تأمین کند.
در گذشته ، سیستم های لوله کشی خانگی غالباً بیشتر از مقدار فعلی هوا داشتند و هوای محبوس شده به عنوان منبع انبساط خام عمل می کرد.
در سیستم های جدید و به روز شده ، مخازن انبساط بیشتر از گذشته استفاده می شوند.
در انگلستان ، قبل از استفاده از منبع های انبساط مهر و موم شده ، مخازن “باز” در فضای سقف نصب می شدند تا انبساط آب را تأمین کند.
نقطه ضعف اونها قرار گرفتن در معرض هوای سرد در فضای بیرون بود.
این بدون عایق کاری، ممکن است به زیر انجماد برسد و باعث یخ زدگی لوله های تأمین کننده مخزن شود. با این حال ، با عایق بندی خوب لوله و مخزن ، این در عمل کاملاً نادر بود.
اگرچه چنین سیستم هایی بطور قابل ملاحظه ای بدون مشکل بودند ، اما نگرانی هایی در مورد توانایی آب مخازن سقف به دلیل احتمال آلودگی وجود دارد.
نقطه ضعف مهم دیگر این است که فشار آب از منبع سقف بطور قابل توجهی کمتر از فشار آب شبکه است و باعث می شود استفاده از شیرهای میکسر گاهی اوقات غیر قابل پیش بینی باشد.
سیستم های گرمایش و سرمایش هیدرونیک خانگی به طور کلی شامل یک منبع انبساط برای تغییر فشار بافر به دلیل انبساط و انقباض آبی است که برای انتقال گرما استفاده می کنند.
حداقل فشار 28-34 کیلو پاسکال ؛ 0.28-0.34 بار (4–5 psi) در بالای یک سیستم هیدرونیک بسته پیشنهاد می شود. [1]
طبق دستورالعمل تجهیزات فشار (PED) 97/23 / EC ، در اروپا طراحی و ساخت مخازن انبساط بر اساس EN 13831 انجام می شود.
کاربرد در خوردسازی
منبع انبساط در یک ساب 90 1987 از منبع انبساط که به آن “بطری سرریز” نیز می گویند ، در سیستم خنک کننده اکثر موتورهای احتراق داخلی استفاده می شود تا با افزایش دما و فشار ، مایع خنک کننده ، ضد یخ و هوا در سیستم گسترش یابد.
مخزن “مخزن بازیابی مایع خنک کننده” نیز نامیده می شود ، زیرا از تخلیه و از بین رفتن دائمی مایع خنک کننده جلوگیری می کند ، و اجازه می دهد با خنک شدن موتور مجدداً آن را به سیستم خنک کننده مکش دهید.
سیستم های بزرگتر
دستگاه های مشابه در ایستگاه های پمپاژ در مقیاس بزرگ ، جایی که ممکن است به آنها محفظه انبساط یا هیدروفور گفته شود ، برای حفظ فشار یکنواخت و کاهش اثرات ضربه آب استفاده می شوند.
